Huệ và Họa (7) - Dấu vết

Cũng bởi tính vô thường và tương đối của thế giới mà một đối tượng luôn là một nhân hoặc quả của các đối tượng khác; một khái niệm bất kì mang dấu vết từ các khái niệm khác và cũng đồng thời tạo ra các dấu vết. Mỗi hình thể, mỗi màu sắc đều có dấu vết từ các hình thể, màu sắc khác. Bởi khi chúng ta tách rời sự tương tác toàn cục của bức tranh, xét tới một thành tố bất kì thì lúc đó cái thành tố đó đã biến mất, chỉ còn lại dấu vết mà thôi. Chúng ta nhìn một hình tròn trong một bức tranh trừu tượng thì đừng nghĩ nó là một hình tròn, có thể nó chỉ là dấu vết của một dải cong, hoặc một đường chéo, hoặc một hình vuông, hoặc thậm chí nó là dấu vết từ một mảng màu.

Mỗi khoảnh khắc của đời người trôi qua, ta không thể nào dừng lại mà nắm lấy nó. Mà khi cố tình dừng lại thì khoảnh khắc đó chỉ còn là dấu vết của sự sống. Không thể có một khoảng khắc sống tròn vẹn và tự xác định được đang sống. Khi họa sĩ vẽ, mỗi nét bút trong bức tranh đều nằm trong một sự vận động chung, nét này là dấu vết của nét khác, không hề có nét nào vô duyên cả. Vì vậy, xem tranh là xem cái chuyển động chứ không phải nhìn vào một chi tiết tách rời nào đó. Người xem sẽ đi vào cái chuyển động trong tranh, thấy sự tương tác giữa các thành tố trong tranh, thấy chúng từ đâu tới và chúng đi về đâu. Rồi sau đó người xem sẽ thấy chẳng còn cái “chúng”, chẳng còn một đối tượng nào nữa bởi đó chỉ là một ảo tưởng sinh ra trong quá trình tương tác không có điểm dừng. Ý nghĩa và giá trị của bức tranh vì thế không bao giờ tĩnh tại. Ngọn bút của họa sĩ đã dừng, bức tranh đã được đưa vào khung, nhưng những đường nét của nó luôn vận động mỗi khi có một ai đó xem.

 Một bức tranh hoặc một chi tiết nào đó của bức tranh còn là dấu vết của những bức tranh khác hay là phản chiếu của những hình ảnh tự nhiên, những quan điểm xã hội. Họa sĩ thích một lối vẽ nào đó của họa sĩ khác, thích một bài thơ, ấn tượng với một cảnh đẹp, xúc động với một số phận,... anh ta phản ánh chúng vào trong tranh. Và khi đứng trước bức tranh hoàn thành, công chúng phải truy tìm những dấu vết đó thì mới có thể thấy được vẻ đẹp của bức tranh.

Không đề - Một Danna